Czy gałka muszkatołowa działa psychoaktywnie?

Gałka muszkatołowa (nutmeg, jaiphal) to pozbawione łupiny nasiono muszkatołowca wonnego (Myristica fragrans). To efektowne, wiecznozielone drzewo należące do rodziny muszkatołowcowatych (Myristicaceae), znane również jako muszkatołowiec korzenny, muszkatowiec i muszkat.

Muszkatołowiec wydaje żółte (czasem z lekko czerwonym zabarwieniem), mięsiste owoce podobne do moreli. Dojrzałe i przecięte ukazują nasiono otoczone koronkową, czerwoną osnówką. Choć artykuł skupia się na nasionach muszkatołowca to warto wiedzieć, że osnówka również jest źródłem psychoaktywnych substancji. Jest szerzej znana pod potoczną (jednak niepoprawną botanicznie) nazwą kwiat muszkatołowca (macis, arillus).

Obie przyprawy charakteryzują się zbliżonym aromatem, jednak różnice w ich smaku są wystarczające, by można je było bez problemu rozróżnić.

[1]

Czemu jednak zawdzięczamy psychoaktywne efekty przyprawy? Odpowiedniemu składowi oczywiście!

Nasiono muszkatołowca składa się z lotnego olejku eterycznego, oleju stałego (masła muszkatołowego), skrobi, białka, żywic, błonnika i minerałów.

Olejek eteryczny z gałki to około 5-10% suchej masy nasion. W jego skład wchodzą głównie związki o charakterze terpenowym, takie jak:

• sabinen
• α-pinen
• limonen
• 4-terpineol
• α-terpineol
• γ-terpinen
• α-terpinen

Terpeny ułatwiają absorpcję pochodnych fenolu działających synergicznie, również zawartych w olejku eterycznym gałki:

• mirystycyny
• elemicyny
• safrolu

Masło zawiera głównie trimyrystynę, kwas mirystynowy, kwas oleinowy, kwas linolowy i materiał żywiczny. Jest półstałym czerwonawo-brązowym tłuszczem.

[2, 3, 4]

Mirystycyna

Głównym podejrzanym o efekt zmiany percepcji jest mirystycyna. To słaby inhibitor monoaminooksydazy. Poprzez blokowanie enzymów (MAO-A i MAO-B) odpowiedzialnych za rozkład monoamin, takich jak serotonina, dopamina i noradrenalina, sprawia, że więcej tych przekaźników znajduje się w przestrzeni synaptycznej. Większa ich dostępność może prowadzić do poprawy samopoczucia, wystąpienia łagodnej euforii oraz stanu wzmożonej energii. Jest to mechanizm działania, na którym opierają się także niektóre leki stosowane w terapii depresji.

Dla wszystkich zainteresowanych podobnym efektem działania gałki mam złą wiadomość: badania wykazały, że mirystycyna jest w stanie promować powstawanie lęku i wpływać na działania motoryczne poprzez modulowanie receptorów GABA, prawdopodobnie działając antagonistycznie. Skutkiem tego użytkownik gałki muszkatołowej może doświadczać niepożądanych efektów takich jak lęk, niepokój oraz zaburzenia koordynacji ruchowej i motoryki.

Początkowo postulowano, że mirystycyna może tworzyć znany halucynogen w mózgu w wyniku procesów aminacyjnych (tworzenie 3,4-metylenodioksy-5-metoksyamfetaminy – MMDA (substancję o działaniu empatogennym i podnoszącym nastrój). Jednak nie jest to ani typowy, ani główny metabolit mirystycyny w organizmie ludzkim, a jego obecności nie wykazano w badaniach laboratoryjnych.

Mirystycyna ma jednak działanie psychoaktywne sama w sobie. Potrzeba jednak znacznie więcej niż „szczypta” dodana do dania aby odczuć wyraźne efekty. Chyba że jemy takich dań wiele w ciągu dnia.

Ponieważ mirystycyna jest strukturalnie podobna do niektórych związków halucynogennych, istnieje hipoteza, że może ona oddziaływać na receptory serotoninowe w mózgu, co miałoby odpowiadać za zmiany w nastroju, percepcji i świadomości.

Safrol i elemicyna

Dalej, safrol i elemicyna to związki lipofilne, przechodzące przez barierę krew-mózg.

Z safrolu można uzyskać substancje psychoaktywne, takie jak MDMA, jednak sam w sobie nie wykazuje działania psychoaktywnego.

Safrol był dawniej używany jako dodatek do żywności i w przemyśle perfumeryjnym. Obecnie nie stosuje się go ze względu na słabe działanie kancerogenne stwierdzone w badaniach na szczurach. W tej kwestii safrol porównywany jest do zagrożeń powodowanych przez sok pomarańczowy (ze względu na limonen) lub pomidory (kwas kawowy).

Podobnie jest z elemicyną - jest ona wykorzystywana w procesie syntezy meskaliny i znana z efektów podobnych do antycholinergicznych. Może zatem powodować: zawroty głowy, problemy z utrzymaniem równowagi, dezorientację, suchość w jamie ustnej czy rozmazane widzenie.

Kwestia psychoaktywności elemicyny jest przedmiotem badań - niektóre teorie sugerują, że może ona działać jako agonista receptorów 5-HT2A, co jest charakterystyczne dla wielu substancji psychodelicznych, jednak jej faktyczne działanie psychoaktywne może być bardziej skomplikowane i wiązać się również z efektami delirycznymi.

Trimyrystyna i 4-terpineol

Trimyrystyna jest głównym triglicerydem obecnym w maśle muszkatołowym, wykazującym aktywność anksjogenną (wzmagającą poczucie lęku i niepokoju), prawdopodobnie mającą związek z działaniem na receptory serotoninowe i GABA.

Do substancji wpływających na receptory GABA należy również 4-terpineol (jak również α-terpineol), który hamuje aktywność neuronalną, przyczyniając się do efektów uspokajających, przeciwlękowych i przeciwdrgawkowych.

[4, 5, 6, 7, 8, 9]

Zapoznałeś się już z działaniem poszczególnych związków. Jakie odurzające efekty mogą wystąpić po spożyciu większych ilości gałki muszkatołowej (>5g)?

To jednak tylko mała część działania gałki muszkatołowej. Należy podkreślić, że gałka może wywoływać liczne działania niepożądane! Większość osób może uznać efekty psychoaktywne gałki muszkatołowej za nieprzyjemne. Co więcej, jej nierozważne stosowanie może być niebezpieczne!

Skutki uboczne (i nieprzyjemne) po zażyciu dużych ilości gałki muszkatołowej:

• osłabienie, senność
• suchość w jamie ustnej i gardle
• wypieki na skórze, czerwone oczy
• niepokój, stany lękowe
• pocenie się
• tachykardia i zaburzenia rytmu serca
• zwiększona częstość oddechów
• rozmazane widzenie
• zaburzenia mowy i funkcji motorycznych
• zawroty głowy i zaburzenia równowagi
• podrażnienia przewodu pokarmowego
• trudności w oddawaniu moczu, zaparcia
• bóle głowy, brzucha
• odwodnienie
• ogólne uczucie bólu
• otępienie z niemożliwością zaśnięcia
• drgawki
• delirium

Interakcje z lekami

Mirystycyna jest metabolizowana w wątrobie przez enzymy kompleksu cytochromu P450 - tak jak wiele leków, więc może ona wpływać na szybkość ich metabolizmu. Może to prowadzić do zmian w ich skuteczności lub toksyczności. Tutaj link z potencjalnymi interakcjami.

Przeciwwskazania

Zażywanie gałki muszkatołowej jest przeciwskazane dla kobiet ciężarnych, gdyż może ona wywołać poronienia lub wady rozwojowe u płodu. Podawanie jej dzieciom również jest niebezpieczne, przez co nie powinno się jej zażywać w okresie laktacji. Dodatkowo, wczesne badania sugerują, że przyjmowanie dużych dawek może zmniejszać płodność u mężczyzn. Unikaj większych dawek gałki muszkatołowej, jeśli starasz się o dziecko.

Weź również pod uwagę, że dawki wymagane do wywołania efektów psychoaktywnych są trudne do precyzyjnego określenia i mogą być bardzo bliskie dawkom, które są toksyczne, co zwiększa ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Aby wyczerpać temat rekreacyjnego stosowania gałki, na koniec: