obrazek-tytuowy
27.02.2024

Na czym polega zakażenie boreliozą i jakie tkanki atakują krętki?

W walce z boreliozą - chorobą, która może przynieść poważne konsekwencje dla zdrowia - ważne jest zrozumienie jej natury. Podstawą w działaniu jest profilaktyka oraz szybkie zajęcie się organizmem przy każdym prawdopodobieństwie zakażenia. Borelioza, znana również jako choroba z Lyme, jest jedną z najczęściej występujących chorób przenoszonych przez kleszcze. Jej drastyczny wzrost na przestrzeni ostatnich lat sprawia, że wiedza na ten temat staje się niezwykle istotna.

Z artykułu dowiesz się, czym jest zakażenie boreliozą oraz jakie składniki pokarmowe są ulubionym celem krętków - bakterii powodujących tę chorobę.

Spis treści

Krętki wywołujące boreliozę - krótka charakterystyka i możliwe sposoby infekcji

Zawsze wierzyłem, że małe istoty mogą wprowadzać duże zmiany.

Odkrycie mikroskopijnych krętków rodzaju Borrelia z pewnością pokazało, że ten pogląd jest słuszny i prawdziwy.

Krętki są mikroaerofilne. Potrzebują do życia mniej tlenu niż jest w atmosferze ziemskiej. Są to bakterie gram-ujemne, które mają kształt spirali. Stąd ich nazwa - krętki (Spirochaetes). Są naprawdę małe, nawet w bakteryjnym mikro-świecie.

To właśnie one są odpowiedzialne za wywoływanie boreliozy. Krętki są niezwykle sprytne, zdolne i wytrzymałe. Potrafią w inteligentny sposób naruszyć system immunologiczny i wywołać poważne dolegliwości.

W jaki sposób krętki boreliozy atakują organizm?

Aby dobrze zrozumieć tę chorobę, należy traktować krętki jak drapieżniki.

Krętki Borrelia są przebiegłe i niemalże nieuchwytne. Ich głównym gospodarzem są kleszcze, ale nie tylko kleszcze przenoszą boreliozę. W zasadzie to nie wina kleszcza, że zakaża zwierzęta i ludzi. Kleszcze jakby nie było też są chore.

Krętki uwielbiają kleszcze, ponieważ posiadają podobnych żywicieli, głównie ssaki, gryzonie, czasem gady lub dzikie ptactwo.

Ślina kleszczy zawiera mnóstwo niezwykłych substancji chemicznych. Te substancje maskują zarówno wkłucie i żerowanie kleszcza, jak i rozprzestrzenianie się krętków w początkowej fazie infekcji. Ślina kleszczy daje krętkom “pelerynę niewidkę”, która ukrywa je przed komórkami układu odpornościowego żywiciela.

Uwaga. Teraz kilka bardzo niewygodnych faktów. Nie tylko kleszcze są winne!

Nie tylko kleszcze przenoszą tą chorobę. Trzeba mieć to na uwadze.

Krętki są mistrzami w rozprzestrzenianiu się.

Oto kilka możliwych dróg zarażenia się tymi bakteriami:

  1. kontakt z zakażonymi ludźmi i zwierzętami

    Krętki Borrelia bardzo często są obecne w ciele różnych zwierząt i owadów. Bezpośredni kontakt z tymi stworzeniami, ich moczem lub odchodami może prowadzić do zakażenia boreliozą.

    Przykład - zarażony lis oddaje mocz na ściółkę usłaną krzaczkami pełnymi dojrzałych jagód. Następnie Ty przychodzisz je zbierać. Czy jesz jagódki prosto z krzaka bez umycia? Właśnie tak można się zarazić!

  2. transmisja z matki na dziecko

    Może wystąpić przeniesienie krętków z matki na jej nienarodzone dziecko podczas ciąży lub porodu. To samo tyczy się zakażonych kleszczy. Zniesione jajeczka, a później niedojrzałe formy kleszczy mogą być zainfekowane krętkami od samego początku życia.

  3. przeszczep narządów

    Jeśli dawca narządu jest zarażony boreliozą, a biorca otrzymuje ten zarażony narząd, istnieje duże ryzyko przeniesienia krętków.

  4. przenoszenie przez inne owady

    Oprócz kleszczy, inne owady, takie jak wszy, pchły i komary, mogą przenosić krętki Borrelia. Jednak rola tych owadów w przenoszeniu boreliozy jest ograniczona i potrzebuje dalszych badań.

Ważne jest, aby podejmować odpowiednie środki ostrożności na terenach leśnych i typowych dla występowania kleszczy. Są to między innymi metody takie jak:

  • unikanie obszarów z dużym zagrożeniem kleszczami
  • eksplorowanie natury w największym możliwym nasłonecznieniu
  • noszenie długich rękawów i spodni
  • regularne sprawdzanie skóry
  • korzystanie ze skutecznych repelentów na owady
Co się dzieje, gdy ugryzie nas kleszcz z boreliozą?

Podczas wkłucia zaczyna się intrygujące, a zarazem przerażające podróżowanie krętków przez ciało. Po dostaniu się do krwi, krętki rozprzestrzeniają się szybko, docierając do różnych tkanek. Borrelia posiada zdolność do skutecznego kamuflażu przed układem odpornościowym. Wykorzystuje ona różne metody, aby uniknąć wykrycia i zwalczania przez nasze komórki odpornościowe.

Krętki, dzięki swojej sprytnej budowie, są w stanie unikać niszczycielskiego wpływu układu odpornościowego i przetrwać wewnątrz organizmu przez długi czas. Szczególnie jeśli organizm i tym samym układ odpornościowy jest już czymś obciążony. Zdrowy, silny osobnik z prawidłowym układem immunologicznym powinien zlokalizować i zniszczyć krętki. Nawet te w formie przetrwalników.

Postępowanie krętków brzmi jak misterna sztuka, prawda? Zagłębiając się w temat stwierdziłem, że to bardzo inteligentne mikro-stworzenia!

Po wniknięciu do organizmu krętki migrują do naszych tkanek, wykorzystując przede wszystkim układ limfatyczny i krwionośny jako główne “autostrady transportowe”. Skóra, mięśnie, stawy, serce i mózg są zagrożone. Krętki dosłownie potrafią “przewiercać” się przez tkanki, szukając najlepszego dla siebie pożywienia.

Cel krętków to żywić się kolagenem, kwasem hialuronowym, glikozaminoglikanami [GAG], dekoryną i fibronektyną. Są to struktury zasobne w aminokwasy i substancje odżywcze, dzięki którym krętki mogą żyć i się namnażać.

Dużym wyzwaniem jest fakt, że istnieją różne gatunki, podgatunki i szczepy krętków. Każdy z nich posiada odmienny genotyp i preferencje.

Krętki mogą upodobać sobie i atakować różne tkanki dając odmienne objawy chorobowe. Jest to na tyle uciążliwe, że komplikuje postawienie prawidłowej, szybkiej diagnozy i wybór skutecznego leczenia.

Objawy mogą być subtelne i łatwo przeoczyć je na początku. Mogą obejmować zmęczenie, bóle mięśni i stawów, gorączkę czy chwiejność emocjonalną.

Bez leczenia choroba będzie postępować i najprawdopodobniej doprowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Skuteczność leczenia boreliozy antybiotykami jest ograniczona. Antybiotyki nie penetrują tak silnie do wnętrza komórek, gdzie ukrywają się bakterie. Krętki mają zdolność do przechodzenia w stan uśpienia oraz ukrywania się przed układem odpornościowym. Szybko przechodzą w formy przetrwalnikowe. To powoduje trudności w leczeniu i często nawracające objawy.

Jakie tkanki najczęściej są atakowane przez krętki i jakimi objawami może to skutkować?

Skóra

Nasza pierwsza bariera często staje się pierwszą ofiarą.

Jest w niej całkiem dużo kolagenu i innych substancji odżywczych, atrakcyjnych dla krętków.

Po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza, może pojawić się charakterystyczne zapalenie skóry, znane jako rumień wędrujący.

Pamiętajcie, że rumień nie zawsze się pojawia!

Czerwona, okrągła plama o średnicy kilku do kilkunastu centymetrów rośnie powoli i stopniowo się powiększa.

Wydaje się, że ta zmiana skórna ma własny umysł, zdeterminowany, by wędrować po ciele od jednego miejsca do drugiego.

Tak właśnie jest, bo to rozprzestrzeniające się krętki.

W rezultacie borelioza jest niekiedy nazywana "chorobą wędrującą".

Bakteria, przenikając głębiej, uszkadza kolejne tkanki. W praktyce każde miejsce zasobne w składniki odżywcze może zostać dotknięte przez tę niewidzialną siłę. Objawy najczęściej się pogarszają, gdy krętki zajmują cały narząd.

Serce

Co się dzieje, gdy krętki zajmą serce?

Jednym z najbardziej powszechnych objawów boreliozy jest zapalenie mięśnia sercowego, które prowadzi z czasem do dysfunkcji serca.

Mogą pojawiać się: nieregularne tętno, przyspieszone bicie serca (tachykardia) lub wolne bicie serca (bradykardia). Pacjenci mogą odczuwać ból w klatce piersiowej, który promieniuje niekiedy do ramienia, szyi lub żuchwy. Innym spotykanym objawem w przypadku ataku serca przez krętki boreliozy jest zapalenie wsierdzia, nazywane boreliozowym zapaleniem wsierdzia.

W przypadku zapalenia wsierdzia dolegliwości mogą być podobne do grypy lub infekcji dróg oddechowych. Może wystąpić gorączka, osłabienie, duszności, ból i uczucie ciężkości w klatce piersiowej. Zdarza się też ból i zapalenie stawów.

Mózg i układ nerwowy

Struktury nerwowe zajęte przez krętki to tzw. neuroborelioza. W przypadku neuroboreliozy krętki mogą przedostawać się do opon mózgowo-rdzeniowych lub bezpośrednio do tkanek nerwowych.

Osoby dotknięte neuroboreliozą skarżą się na: bóle głowy, sztywność karku, zaburzenia przewodnictwa nerwowego, bóle mięśniowe, problemy z koncentracją, utratę równowagi, drgawki, zaburzenia mowy oraz zmiany psychiczne i emocjonalne. W niektórych przypadkach neuroborelioza może prowadzić do uszkodzenia mózgu i nerwów.

Diagnoza neuroboreliozy opiera się na obserwacji objawów klinicznych oraz potwierdzeniu zakażenia bakterią krętków boreliozy poprzez testy serologiczne. Jednak diagnoza bywa trudna, ponieważ objawy mogą być podobne do innych chorób neurologicznych.

Oczy

Kiedy krętki boreliozy przedostają się do oka, powodują zapalenie gałki ocznej i pobliskich struktur. Dokucza zaczerwienienie oczu, światłowstręt, ból oczu, podrażnienie, nadwrażliwość na bodźce wzrokowe oraz przekrwienie spojówek.

Często obserwuje się zaburzenia widzenia, takie jak rozmycie, plamki i kłaczki lub niedostrzeganie określonych obszarów pola widzenia.

W zaawansowanej postaci boreliozy wpływ na oczy mogą mieć też procesy immunologiczne, które powodują stany zapalne w oku. Mogą one prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zapalenie rogówki, zapalenie twardówki, zapalenie naczyniówki czy zmiany w siatkówce.

Jest to ciężki stan, który wymaga natychmiastowego wsparcia i odpowiedniej, specjalistycznej interwencji.

Mięśnie

Kiedy krętki boreliozy zajmują mięśnie, może to prowadzić do wystąpienia różnych objawów. Najczęściej spotykanymi są bóle mięśniowe i stawowe, których przyczyną jest reakcja zapalna wywoływana przez obecność bakterii.

Może również dochodzić do osłabienia mięśni, drętwienia, skurczów oraz problemów z koordynacją ruchową.

Stawy i kości

Te struktury nie uchodzą uwadze przebiegłych krętków.

Kaletka maziowa - czyż nie brzmi smakowicie?

Krętki prowadzą do silnego zapalenia kości i stawów, co powoduje ból i sztywność. Borelioza może powodować takie bóle stawów, że nawet zwykłe stawianie kroków przypomina marsz przez pole minowe. I ciężko z tym bólem cokolwiek zrobić.

Słyszeliście kiedyś, że ktoś leczy swój reumatyzm już wiele lat i nic nie pomaga…?

Nerki

Zapalenie nerek może wystąpić, chociaż jest stosunkowo rzadkim powikłaniem infekcji krętków.

Zapalenie nerek spowodowane przez krętki boreliozy jest poważnym schorzeniem, które może prowadzić do trwałych uszkodzeń nerek, jeśli nie zostanie odpowiednio leczone.

Sytuacja, gdy krętki zajmą nerki, charakteryzuje się różnymi objawami. Są to przede wszystkim: bóle pleców, gorączka, ból przy oddawaniu moczu, częste oddawanie moczu oraz obecność krwi w moczu.

W niektórych przypadkach może być konieczna hospitalizacja pacjenta i podawanie płynów dożylnie w celu utrzymania równowagi wodno-elektrolitowej organizmu.

Wątroba

Borelioza może powodować zapalenie wątroby, lecz jest to rzadkie zjawisko.

Bakterie mogą przedostać się do wątroby przez krwioobieg, gdzie następnie rozmnażają się i powodują jej uszkodzenie.

W odpowiedzi na obecność bakterii układ odpornościowy organizmu wywołuje stan zapalny, który ma na celu zwalczenie infekcji.

Zapalenie wątroby wywołane przez krętki może spowodować bóle brzucha, nudności, wymioty, utratę apetytu, zmęczenie, żółtaczkę czy podwyższoną temperaturę ciała. W niektórych przypadkach może wystąpić również uszkodzenie innych narządów, takich jak nerki czy serce.

Podsumowanie

Objawy boreliozy mogą być różnorodne i często łatwo je przeoczyć - nawet lekarzowi.

Chociaż borelioza może wpływać na wiele różnych części ciała, warto zauważyć, że najchętniej atakuje bogate odżywczo struktury w organizmie ludzi i zwierząt.

Serce, mózg i układ nerwowy, wątroba, nerki, oczy, mięśnie oraz stawy - to tylko niektóre tkanki, które są najczęściej narażone na działanie krętków boreliozy.

Jeśli borelioza pozostaje niezdiagnozowana i nieleczona, może prowadzić do poważnych powikłań neurologicznych, sercowych oraz stawowych.

To właśnie te skutki wynikające z braku świadomości stanowią zagrożenie dla zdrowia i zdolności do normalnego funkcjonowania. Dlatego ważne jest, aby jak najszybciej zdiagnozować i leczyć boreliozę, aby ograniczyć ryzyko poważniejszych konsekwencji.

Pragnę podkreślić wyjątkową wagę i pilność związane z boreliozą.

Nikt nie powinien bagatelizować tego zagrożenia!

Warto pamiętać, że zapobieganie jest znacznie lepsze od leczenia, dlatego edukacja na temat ochrony przed kleszczami oraz wczesnego rozpoznawania objawów boreliozy jest kluczowa w temacie. Chyba już wiecie, że jestem wielkim fanem profilaktyki?

Pamiętaj, że wczesne rozpoznanie i szybko wdrożone odpowiednie leczenie to sposób na wygraną!

Proponowane artykuły

Jak szybko pozbyć się przeziębienia za pomocą ziół i dlaczego nie warto sięgać po preparaty z apteki?

Pączki topoli czarnej - nasza lokalna bomba odpornościowa

Kurkumina i resweratrol - przeciwzapalne combo idealne?

najnowsze z