Czy bromelaina rozpuszcza blaszki miażdzycowe?

Bromelaina to substancja znajdująca się w dużej ilości w owocach i łodygach ananasa. Jest to mieszanina enzymów proteolitycznych (odpowiedzialnych za rozpad wiązań w białkach, czyli za ich trawienie). Wytwarzana jest przez rośliny z rodzaju bromeliowatych, do których należy ananas, Ananas comosus znany wszystkim ze sklepowych półek. Ananasy zawierają co najmniej pięć enzymów znanych pod wspólną nazwą bromelainy, dwa główne enzymy określane są jako bromelainy A i B. Enzymy dla rośliny są strategią obronną, chronią się w ten sposób przed larwami atakującymi miąższ owocu. Bromelaina w przyrodzie ma za zadanie chronić owoc przed larwami i owadami, jest dla nich toksyczna. Ananas na drodze ewolucji wytworzył sprytne przystosowanie i nauczył się rozpuszczać atakujące go organizmy. Ludzie także uczestniczyli w tej samej ewolucji, dzięki czemu wytworzyliśmy możliwość korzystania z tego, co ananas nauczył się produkować, a że jesteśmy dużo więksi niż larwy owadów to bromelaina nam nie szkodzi, a pomaga.

Wyizolowana postać bromelainy to żółty proszek. Aktualnie produkowana jest w ilościach przemysłowych, ponieważ ułatwia trawienie i przyswajanie białek i ma potencjał terapeutyczny w kilku częstych schorzeniach, w tym w miażdżycy. Produkowane są także ekstrakty z ananasa, bogatsze w składzie.

Bromelaina jest enzymem, działa więc na inne substancje, szczególnie białka. Jej zadanie to rozpuścić, czyli ułatwić rozpad związku na bardziej podstawowe elementy budulcowe. Aktywność bromelainy jest więc mierzalna i jest wyrażana:

• w jednostkach trawienia kazeiny (CDU)
• w jednostkach trawienia żelatyny GDU
• w jednostkach ścinania mleka (MCU)

(1 GDU = 1,5 CDU)

Na te jednostki warto zwrócić uwagę przy wyborze preparatu, o czym przeczytasz w przedostatnim akapicie artykułu.

Bromelaina wchłania się z jelita cienkiego w niezmienionej postaci, a następnie trafia do krwi, gdzie pozostaje aktywna. Po około godzinie od spożycia następuje najwyższe stężenie w organizmie. Działanie spada po kilku godzinach. Bromelaina jest bezpieczna dla ścian naczyń krwionośnych, ale działa na niektóre składniki krwi, w szczególności białkowe. Ma także wpływ na składniki blaszki miażdżycowej. Dla utrzymania stałego efektu zaleca się przyjmowanie bromelainy co kilka godzin. Ma to szczególne znaczenie przy profilaktyce i leczeniu miażdżycy.

Dobrą cechą bromelainy w przyjmowaniu doustnym jest fakt, że bez większych przeszkód się wchłania oraz nie degraduje w znaczącym stopniu. Około połowy z przyjętej doustnie substancji trafia do krwioobiegu, wynik jest więc zadowalający (to może być zmienne w zależności od predyspozycji jednostki). Źródła mówią o **10-12 g bromelainy dziennie jako porcji bezpiecznej **(bez skutków ubocznych).

Po zastosowaniu wewnętrznym bromelaina:

• Ułatwia trawienie białek, co jest pomocne przy ograniczeniach produkcji własnych enzymów np. trzustkowych lub żołądkowych. Jest często dodawana do suplementów białkowych – organizm jest w stanie lepiej strawić i przyswoić białko.

• Hamuje apetyt i wspomaga redukcję tkanki tłuszczowej.

• Ma działanie przeciwzapalnie tłumaczone aktywowaniem produkcji plazminy i plazminogenu i jednocześnie redukcją poziomu kinin. Tym samym jest pomocna w usuwaniu opuchlizn pourazowych w tym zapaleniu stawów, zapalenia jamy ustnej/zatok itp.

• Działa przeciwpasożytniczo, ponieważ trawi drobniejsze organizmy pasożytnicze i rozpuszcza jaja pasożytów. Istnieje tradycyjna na Filipinach kuracja przeciwpasożytnicza bazowana na świeżym ananasie.

• Wspiera układ sercowo-naczyniowy, ponieważ przeciwdziała zlepianiu się płytek krwi.

• Ma działanie wspomagające w: astmie, RZS (reumatoidalne zapalenie stawów), zespole jelita drażliwego, wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, w chorobie Crohna, w chorobach autoimmunologicznych na drodze różnych mechanizmów.

Zewnętrznie jest używana w kosmetykach:

• peelingach enzymatycznych, pomaga usuwać martwy naskórek "nadtrawiając" go
• kremach i maściach mających za zadanie przyśpieszenie gojenia się ran i blizn

Miażdżyca to choroba polegająca na stopniowej degradacji ścian naczyń krwionośnych, które zarastają blaszką miażdżycową. Prowadzi to do częściowego, a z czasem całkowitego zablokowania przepływu krwi w naczyniach, czego skutkiem jest zawał serca, udar niedokrwienny lub pęknięcie naczyń i wylew.Miażdżyca skraca życie, ogranicza możliwości fizyczne i umysłowe. Rozwija się w tętnicach wieńcowych, szyjnych, nerkowych, mózgowych i tętnicach kończyn dolnych. Więcej informacji o samej chorobie i strategiach leczenia i zapobiegania jej rozwojowi znajdziesz tutaj. Jedną z technik jest przeciwdziałanie rozwojowi blaszki oraz jej usuwanie i tutaj bromelaina z ananasa okazuje się być pomocna, ponieważ wykazuje zdolność nadtrawiania blaszki miażdżycowej. Bromelaina zatem może pomóc, ale nie może być jedynym środkiem stosowanym w profilaktyce. Odpowiednia dieta oraz inne działania to podstawa, dlatego zachęcam do przeczytania powyżej proponowanego artykułu oraz do konsultacji ze specjalistką/specjalistą. Bromelaina to duże wsparcie i przy podjęciu zdecydowanych kroków przyspieszy powrót naczyń do stabilnego stanu.

Bromelaina reguluje proces krzepnięcia krwi poprzez hamowanie syntezy fibryny (białko inicjujące powstawanie skrzepu) oraz poprzez zwiększenie aktywności fibrynolitycznej w surowicy, czyli rozpuszczającej skrzep i złogi. Bromelaina przenika do krwi, ma więc bezpośredni wpływ na skład surowicy oraz substancje w niej obecne. W patologicznym mechanizmie powstawania blaszki miażdżycowej fibryna ma istotną rolę, ponieważ inicjuje powstawanie zmiany, zatem zmniejszenie aktywności fibryny u osoby z miażdżycą hamuje narastanie blaszki. Jednocześnie warto pamiętać, że u osoby zdrowej fibryna jest potrzebnym białkiem, które np. pomaga w zasklepianiu się rany. W badaniach in vivo, biorąc pod lupę działanie silnie fibrynolityczne (rozkładające skrzep i złogi) udowodniono, że bromelaina redukuje znacznie ryzyko wystąpienia choroby miażdżycowej. Badanie in vivo ma ogromny sens, to badanie 'na żywo', czyli na ludziach (link do badania w bibliografii). Bromelaina działa zatem antykoagulacyjnie, rozpuszcza skrzepliny, zmniejsza zlepianie się płytek krwi oraz zmniejsza lepkość krwi. Na drodze tego mechanizmu ten związek zmniejsza tempo narastania blaszki miażdżycowej, a przy odpowiednio dobranej terapii może zacząć rozpuszczać istniejące blaszki.

Kolejna cecha bromelainy istotna przy leczeniu miażdżycy to jej działanie przeciwdrobnoustrojowe. Bromelaina niszczy bakterie oraz biofilm bakterii i grzybów, dlatego okazuje się bardzo pomocna w przypadku, gdy w blaszce miażdżycowej zagnieździły się patogeny, z którymi organizm nie może sobie poradzić. To typowy objaw przy zaawansowanej miażdżycy, zmiany w naczyniach są na tyle obszerne, że organizm nie daje rady oczyszczać ich z patogenów, a ich obecność tylko napędza narastanie blaszki. Bromelaina jest zdolna do uszkadzania bakteryjnej błony komórkowej (białkowo-lipidowa), czyli dosłownie je trawi.

Dodatkowo bromelaina wykazuje działanie przeciwzapalne oraz ułatwia gojenie się ran. Sprzyja to regeneracji naczyń krwionośnych, które uległy uszkodzeniu przy narastaniu blaszki. Dzieje się to poprzez stymulowanie autofagii, czyli mechanizmu oczyszczania się organizmu z martwych lub uszkodzonych komórek oraz organizmów i substancji obcych. To także sprzyja 'posprzątaniu' żył i tętnic ze złogów. Ta właściwość jest ciekawa także w kontekście profilaktyki nowotworów, które na początkowych etapach rozwoju mogą być usunięte przez organizm bez konieczności interwencji medycznej i stanowiłoby wspaniałe narzędzie profilaktyczne. To jednak wymaga znacznie szerszych badań i pozostaje w sferze hipotez.

Bromelaina działa antykoagulacyjnie, czyli przeciwdziała powstawaniu skrzepów na drodze mechanizmu opisanego wyżej. Jest stosowana zarówno w profilaktyce jak i w leczeniu zakrzepowego zapalenia żył. Rozpuszcza skrzepliny, zmniejsza zlepianie się płytek krwi oraz zmniejsza lepkość krwi. Ta właściwość znalazła potwierdzenie w badaniach na ludziach - w jednym z badań podawano 73 pacjentom z ostrym zakrzepowym zapaleniem żył bromelainę razem z środkami przeciwbólowymi. Efektem było zmniejszenie stanów zapalnych, obrzęku i temperatury. Nastąpiło także wzmocnienie działania przeciwbólowego. Grupa nie przyjmująca bromelainy miała istotnie gorsze wyniki w wymienionych kwestiach. (źródło w bibliografii) Bromelaina może chronić przed wystąpieniem zakrzepu u osób z istniejącą miażdżycą i nadkrzepliwością krwi, tym samym zmiejszając ryzyko udaru niedokrwiennego, zawału i wylewu. To wniosek jak najbardziej poprawny i w konsultacji ze specjalistą można włączyć bromelainę do terapii. Z tego samego powodu bromelaina ma ważne przeciwwskazania i ograniczenia w stosowaniu, które są wymienione w ostatnim akapicie.

Wyizolowana bromelaina ma postać żółtego proszku i jest aktualnie produkowana w ilościach przemysłowych. Jest dostępna na rynku w powyższej postaci lub w postaci kapsułek. Są także produkowane ekstrakty z ananasa standaryzowane na bromelainę z określoną wartością GDU (aktywności enzymatycznej).

Źródła mówią o 10-12 g czystej bromelainy dziennie jako porcji bezpiecznej (bez skutków ubocznych), ale zazwyczaj nie ma potrzeby dochodzenia do tak dużych dawek. Działanie utrzymuje się do kilku godzin od zażycia, dobrze więc w trakcie kuracji bromelainą rozłożyć porcjowanie na 2-3 razy dziennie np. 3x 200-300mg albo 2x 500mg. W celu rozpuszczenia zakrzepów bromelainę należy przyjmować między posiłkami lub na pusty żołądek, przyjęta z posiłkiem zostanie zużyta do strawienia go. Przyjmowanie z posiłkami ma sens, gdy chcemy wspomóc trawienie białek.

Uwaga!

• Bromelaina zwiększa ryzyko wystąpienia nadmiernych krwawień podczas i po operacji ze względu na działnie przeciwzakrzepowe. Zaleca się co najmniej 2 tygodnie przerwy przed planowanym zabiegiem.

• Należy też zachować ostrożność w przypadku jednoczesnego przyjmowania leków przeciwzakrzepowych, np warfaryny. Działanie przeciwzakrzepowe będzie rosło.

• Bromelaina może wpływać na metabolizm niektórych leków (np. zwiększać wchłanianie). Przy przyjmowaniu leków należy zapoznać się z ulotką i sprawdzić, czy lek ma takie przeciwwskazanie do stosowania.

• Może wzmacniać działanie niektórych antybiotyków, np. zwiększa wchłanianie amoksycyliny i penicyliny czy różnych tetracyklin (np. doksycyklina). Może być to plus albo minus, ponieważ przy umiejętnym stosowaniu można zmniejszyć dawkę antybiotyku. Należy jednak robić to pod ścisłą kontrolą lekarza lub na czas przyjmowania antybiotyku przestać przyjmować bromelainę.

• Należy zachować czujność, obserwować organizm pod kątem działań niepożądanych. W szczególności nudności, wymioty, kołatanie serca, ucisk w klatce piersiowej, ból brzucha, biegunka, słabość, gorączka są oznakami, że organizm nie toleruje dobrze kuracji bromelainą. Warto wtedy zasięgnąć porady specjalisty - najlepiej lekarza oraz fitoterapeuty jednocześnie. Sama substancja nie powinna wywołać takich efektów, jednak organizm, który zostaje poddany tak gruntownemu oczyszczaniu może reagować różnie.

• W trakcie kuracji bromelainą należy pić dużo czystej, niskozmineralizowanej wody, ponieważ krew będzie miała lekko zmieniony skład i musi się oczyścić. Woda bardzo w tym pomaga.

• W celu rozpuszczenia zakrzepów bromelainę należy przyjmować między posiłkami lub na pusty żołądek, przyjęta z posiłkiem zostanie zużyta do strawienia go.

Synergie:

• Trypsyna i rutyna - warto łączyć z bromelainą w przypadku artretyzmu.

• Resweratrol i kurkumina - łączenie z bromelainą wzmacnia działanie antyoksydacyjne, działanie przeciwdrobnoustrojowe, wzmocnia nabłonki, sprzyja długowieczności.

• Enzymy z papai - łączenie z bromelainą w celu jeszcze większej poprawy trawienia, przy brakach w produkcji enzymów trawiennych.