Czym są wrzody żołądka i skąd się biorą?
Wrzody żołądka i dwunastnicy, określane również chorobą wrzodową, to stan, w którym dochodzi do uszkodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego. Powstającym ubytkom towarzyszy naciek, stan zapalny i specyficzny ból. Ból ten, jako jeden z głównych objawów choroby, pojawia się albo podczas posiłków (w przypadku wrzodu żołądka), albo gdy jesteśmy na czczo lub 2-3 po posiłku (w przypadku wrzodu dwunastnicy).
Za głównego winowajcę uważana jest bakteria Helicobacter pylori, jednak warto mieć na uwadze, że nie jest to jedyna przyczyna powstawania wrzodów! H. pylori zasiedla przewód pokarmowy wielu ludzi, jednak nie zawsze wywołuje chorobę wrzodową. Na 70% nosicieli H. pylori w populacji wrzody rozwijają się zaledwie u 10-20%.
Jest jeszcze kilka innych czynników, które sprzyjają powstawaniu wrzodów żołądka i dwunastnicy. A są to:
papierosy
częste stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (doustnie), takich jak ibuprofen, ketoprofen, aspiryna, diklofenak, naproksen i innych
skłonności genetyczne
Natomiast czynniki, które utrudniają gojenie się wrzodów to:
alkohol
stres
dieta bogata w sól, ostre przyprawy i produkty wysoko przetworzone lub smażone
Choroba wrzodowa diagnozowana jest za pomocą gastroskopii.
[1, 2]
Co robić, gdy mamy wrzody żołądka lub dwunastnicy?
Pierwszym krokiem w celu pozbycia się wrzodów jest przejście na odpowiednią dietę i zaprzestanie (albo chociaż ograniczenie) palenia papierosów! Zioła Wam niestety nie pomogą, jeśli będziecie spożywać produkty drażniące śluzówkę przewodu pokarmowego i hamujące gojenie się ubytków.
Dieta przeciwwrzodowa to przede wszystkim dieta lekkostrawna i uboga w błonnik nierozpuszczalny oraz produkty, które pobudzają wydzielanie soków trawiennych i/lub drażnią ubytki.
Warto wspomnieć też o tym, że oprócz rodzaju produktów liczy się także temperatura i sposób przyrządzania potrawy.
Najlepiej, aby posiłki były ciepłe – nie gorące i nie zimne!
Natomiast wśród najlepszych sposobów gotowania w tej diecie wyróżnia się gotowanie w wodzie lub na parze, duszenie i pieczenie w folii aluminiowej.
Należy unikać smażenia, szczególnie w głębokim tłuszczu, oraz pieczenia z dodatkiem tłuszczu.
Przyjrzyjmy się zatem produktom zalecanym i przeciwwskazanym.
Podstawy diety w chorobie wrzodowej
Do produktów szczególnie przeciwwskazanych należy:
-
Alkohol
Jeśli już musisz wypić, unikaj szotów z mocnych alkoholi – wypij rozcieńczonego drinka na soku mało kwaśnym, np. bananowym albo słabe piwo – tylko nie traktuj tego jako wymówki do wypicia 14 piw przez całą noc. To nie pomoże ;)
-
Mocna kawa
Jeśli jesteście kawoszami, spożywajcie kawę nieco słabszą i z dodatkiem mleka. Espresso najbardziej szkodzi wrzodom.
-
Mocna herbata liściasta
Czyli przeparzona herbata czarna, zielona, biała, itd. Herbata parzona krótko nie zawiera tylu tanin, które drażnią żołądek, jest więc lepszym wyborem. Lekkie herbaty ziołowe, typu pokrzywa czy rumianek, są okej.
-
Produkty słone, ostre i kwaśne
Wyobraź sobie, że się skaleczyłeś/łaś i posypujesz ranę solą lub papryczką chilli albo skraplasz sokiem z cytryny... Boli sama myśl, prawda? To właśnie dzieje się z wrzodami, kiedy jesz za dużo soli i ostrych przypraw.
-
Produkty wysoko przetworzone i smażone w głębokim tłuszczu
Powyższe produkty nie tylko są ciężkostrawne, lecz także zawierają mnóstwo substancji, które przeszkadzają w leczeniu wrzodów, takich jak konserwanty, wysokie ilości soli lub cukru, wzmacniacze smaku, sztuczne barwniki i aromaty.
-
Zdrowe/neutralne produkty, które są tłuste lub ciężkostrawne
Produkty takie jak orzechy, fasola, soczewica, otręby, grube kasze, ciemne pieczywo, ciemne makarony, śmietana, majonez, tłuste sery i tłuste mięsa co prawda nie są niezdrowe, ale jedzenie ich w dużych ilościach obciąża przewód pokarmowy i może utrudniać gojenie się wrzodów. [1, 3]
Co w takim razie można jeść? Odpowiedź na to pytanie znajdziecie w poniższej tabeli:
Choroba wrzodowa - produkty zalecane i przeciwwskazane. Źródło: https://dietetycy.org.pl/dieta-chorobie-wrzodowej/
Inne wskazówki dotyczące stylu życia
W chorobie wrzodowej znaczenie ma także kilka codziennych nawyków, o które trzeba zadbać. Oto one:
Ogranicz stosowanie leków przeciwbólowych (czyli wymienionych wyżej niesteroidowych leków przeciwzapalnych)!
Spożywaj mniejsze porcje posiłków, ale częściej – zalecana ilość posiłków to 5-6 na dzień.
Postaraj się lepiej zarządzać swoim stresem – stres jest jednym z czynników mocno utrudniających leczenie wrzodów.
Ruszaj się! :)
Wszystkie powyższe wskazówki sprzyjają gojeniu się wrzodów i pomagają zmniejszyć częstotliwość występowania bolesnych objawów choroby [2].
Mam nadzieję, że w tej części przekonałam Was do tego, jak ogromne znaczenie ma dieta i styl życia w przypadku choroby wrzodowej.
W części drugiej opowiem Wam o ziołach i naturalnych preparatach, które możecie zastosować, aby przyspieszyć gojenie się wrzodów, oczywiście w połączeniu z omówioną tutaj dietą :)
Trzymajcie się zdrowo!
Danka
